Het project gaat de uitdaging aan om meerSTEMmige vakdidactiek te ontwerpen en uit te testen, die zowel recht doet aan de eigen klankkleur van de afzonderlijke wiskundige, wetenschappelijke en technische disciplines, als aan hun samenspel in de hedendaagse moderne samenleving.

Aanleiding

In Vlaanderen en Europa staat de hernieuwing van het STEM-onderwijs - de verzamelnaam voor de technische en exact wetenschappelijke vakken - hoog op de beleidsagenda. In een samenleving die verdere innovatie wil stimuleren is er nood om de interesse en de kennis van leerlingen voor de STEM-vakken te stimuleren. 
Het project MeerSTEMmiG gaat in op de concrete vakdidactische vraag van verschillende scholen om hun STEM-curriculum te herdenken en te hernieuwen.

Doelstellingen

Het ontwerpen van een coherente en relevante STEM-didactiek
Alhoewel de verzamelnaam STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) vaak wordt gebruikt in de literatuur, is er nood om een didactiek en een leerlijn uit te werken, die zowel recht doet aan de afzonderlijke disciplines, als aan de interacties tussen deze disciplines.

Het concretiseren van de overkoepelende STEM-didactiek in concrete leermaterialen

Het uittesten van de ontworpen STEM-didactiek in de dagdagelijkse schoolpraktijk
Het effect van de ontworpen STEM-didactiek op de leermotivatie en de leerresultaten van de leerlingen wordt gemeten via een pre- en een post-test.

Het verbinden van de vakdidactische expertise van lerarenopleiders en de praktijkexpertise van leraren uit het secundair onderwijs via een leergemeenschap
Binnen MeerSTEMmiG wordt een wisselwerking tussen de vakdidactische expertise van de lerarenopleiders en de leraren secundair onderwijs gestimuleerd. Via een intensief coachingstraject worden leraren opgeleid om op basis van de STEM-didactiek zelf lesmaterialen te ontwerpen en uit te testen en hun ervaringen te delen. 

MeerSTEMmig Atomiummodel

In de MeerSTEMmige visie op de vakdidactiek van wetenschappen en techniek stellen de bollen de wetenschappers en technici voor, die elk vanuit hun eigen specialiteit met elkaar samenwerken. De verbindingen tussen de bollen, de verbindingen tussen de mensen en de disciplines maken dat het Atomium ontstaat. 
Wetenschappers en technici kijken op hun eigen manier naar de werkelijkheid, maar durven ook gaan voor de interactie waaruit iets nieuws kan ontstaan. 

Verwachte uitkomsten

• Overkoepelende visie op STEM-didactiek
• Uitdagende en relevante STEM-leermaterialen die direct bruikbaar zijn in de klaspraktijk
• Onderzoeksrapport over de leereffecten van de ontworpen STEM-didactiek
• Uitrol van een professional learning community voor STEM-didactiek in een samenwerking tussen de lerarenopleiding en het secundair onderwijs

Betrokken vakdidactische experten UC Leuven-Limburg

• Erica Andreotti, vakdidacticus fysica voor de rol van fysica in Science
• Ann Emonds, vakdidacticus techniek voor de rol van Technology
• Renaat Frans, vakdidacticus fysica voor de rol van fysica in Science, voor Maths en voor de ondersteunende expertise van senior onderzoeker
• Filip Poncelet, vakdidacticus chemie voor de rol van chemie in Science
• Ivo Jansen, vakdidacticus techniek voor de rol van Technology
• Johan Goyvaerts, vakdidacticus mechnica voor de rol van Engineering (2014-2015)
• Joris Lambrechts, voor het inbrengen van expertise omtrent de meting van de leermotivatie van de leerlingen (zelf-determinatie-theorie) (2014-2015)

Partners

Deelnemende secundaire scholen 2014-2015:

• Sint-Jozefinstituut, Genk
• Onze-Lieve-Vrouwlyceum, Genk
• Sint-Jan Berchmanscollege, Genk
• Sint-Gummaruscollege, Lier
• Heilig Graf Instituut, Turnhout
• Sint-Aloysiusinstituut, Geel
• 't Peperstraatje, Geel
• Sancta Maria Instituut, Kasterlee
• GO! Middenschool, Geel
• Technisch Instituut Sint-Michiel, Bree
• Agnetendal, Peer
• Middenschool Heilig Hartinstituut, Bree
• Campus De Helix, Maasmechelen

Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst Hasselt:

• Wim Peeters, fysica
• Peter Bogaerts, techniek

Deelnemende scholen 2015-2016:

• Pius X Middenschool, Tessenderlo
• Talentenschool, Turnhout
• Provinciale Middenschool, Diepenbeek
• Vrij Technisch Instituut, Lier
• Sint-Gabriëlcollege, Boechout
• Immaculata-Instituut, Sint-Michiels (Brugge)
• Sint-Vincentiusmiddenschool, Lanaken
• Petrus&Paulus Campus West, Oostende
• Sint-Martinusscholen, Herk-de-Stad
• GO! Middenschool Domein Speelhof, Sint-Truiden

De leergemeenschap MeerSTEMmiG wordt ook voor het project Ark of Inquiry ingezet. 

In samenwerking met de Cosmodrome in Genk. 

Hoe breng je onderzoekend leren in de wetenschapsles? Vind innovatieve ideeën en didactische scenario’s op www.pathway-project.eu

PATHWAY heeft experten in educational research, scholengemeenschappen, wetenschappers, beleidsmakers en curriculumontwikkelaars samengebracht om onderzoekend leren te promoten in het wetenschapsonderwijs voor basis- en middelbare school.

De concrete activiteiten van het project werden georganiseerd volgens vier categorieën:

• Activiteiten gebaseerd op onderzoekend leren voor scholen
• Scholen verbinden met wetenschapscentra
• Scholen verbinden met wetenschappelijk onderzoek
• Professionele ontwikkeling van de leraar

De Katholieke Hogeschool Limburg is partner geweest in Pathway, en heeft vooral een bijdrage gegeven aan het luik ‘Scholen verbinden met wetenschappelijk onderzoek’.

A socially-powered and multilingual open learning infrastructure to boost the adoption of eLearning resources. Echte data van CERN onderzoeken in de klas? Een concert virtueel samen spelen met klassen in andere landen? Wek een diepe interesse voor uw vak op met Open Discovery Space!

Het Europees project Open Discovery Space heeft als doel het stimuleren van innovatief gebruik van eLearning bronnen in de Europese scholen.

Hiervoor wordt er een geïntegreerd en meertalig webportaal ontwikkeld dat gebruiksvriendelijk is voor leraren en een brede sociale netwerkstructuur bevat. De Europese leerkrachten kunnen hiermee vanuit één webpagina toegang krijgen tot alle Europese eLearning bronnen die op dit moment nog zeer verspreid staan, en hun zelfontwikkeld leermateriaal op hun beurt delen met andere leerkrachten in Europa.

De Katholieke Hogeschool Limburg is partner en tevens nationale coördinator van Open Discovery Space in België. Onze rol is vooral gericht op het stimuleren van het gebruik van digitale middelen in de wetenschapsles, door leerkrachten en studenten van de lerarenopleiding te ondersteunen met specifieke nascholingen en workshops, en op deze manier een community van ODS eMature scholen te vormen in België.

De Nobelprijs Fysica 2013 begrijpen met behulp van digitale middelen - leeractiviteit in Sint-Bavo Humaniora, Gent, 2014

Nascholing CERN in de klas, KHLim, 2014

Digitale middelen voor het elektromagnetisme - sessie met de studenten fysica van de lerarenopleiding secundair onderwijs van de KHLim, 2014

Echte data van het experiment CMS in CERN analyseren met behulp van digitale middelen – sessie met de studenten fysica van de lerarenopleiding secundair onderwijs van de KHLim, 2014

Deel je lesidee en win een gratis deelname aan de ODS-zomerschool in Griekenland!

Deel een interessant les-scenario, een powerpoint, een experiment, een werkblad, een lesidee...

En wie weet win je één van de ODS-prijzen! Het uiteindelijk geselecteerde les-scenario wint niet enkel een prijs, maar het wordt ook naar het Engels vertaald. Bovendien ding je op die manier mee naar de internationale hoofdprijs: een gratis deelname (fee, vlucht, verblijf) aan de zomerschool van Open Discovery Space, die doorgaat van zondag 12 juli tot vrijdag 17 juli 2015 in Marathon, nabij Athene in Griekenland. Een aanrader om leerkrachten uit heel Europa te leren kennen!

Wat moet je doen om deel te nemen?

1. Laad je les-scenario op via deze link, ten laatste op 28 januari 2015.
2. Vul de e-mature enquête in voor je school via deze link. 

Vragen? Contacteer Renaat Frans.

Aangeraden digitale tools voor wetenschappen en STEM

• Concord Consortium
• Phet applets

Leren ondernemen in de hoogtechnologische sector!

SpinOff wil een brug slaan tussen de inzichten van de moderne wetenschappen en de kansen die dit biedt tot hoogtechnologisch ondernemen. Om leerlingen te laten proeven van de moderne wetenschappen en technologie en hun toepassingen in hoogtechnologisch ondernemen, heeft de Katholieke Hogeschool Limburg samen met de Universiteit Antwerpen, Universiteit Hasselt, KU Leuven, DSP Valley en IMEC het brugproject SpinOff opgezet. Dit project wordt ondersteund door het Agentschap Ondernemen van de Vlaamse Overheid.

Partners van het project:

• UAntwerpen, Visielab: prof. dr. Jan Sijbers
• UAntwerpen, Bimef: prof. dr. Joris Dirckx
• KU Leuven, Departement Fysica: prof. dr. JP Loquet, prof. dr. C Van Haesendonck
• UHasselt, IMO-IMOMEC: prof. dr. Wim Deferme
• KU Leuven, Campus Diepenbeek, Embedded Systems & Security: prof. dr. Nele Mentens
• DSP Valley: dr. Peter Simkens, ing. Björn Van de Vondel

Met de steun van:

• Agentschap Ondernemen
• Vlaanderen in Actie

!! De website van het brugproject SpinOff kan je vanaf nu terugvinden op spinoff.vakdidactiek.be !!

Ook tijdens het schooljaar 2015-2016 wordt het SpinOff-traject opnieuw ingericht. 
Dit jaar is het traject lichtjes veranderd en vernieuwd. Lees er alles over in dit document. 

Laat je alvast inspireren door het kant-en-klare lesmateriaal dat in de vorm van leerstations wordt aangeboden.
Bekijk het eerste leerstation over onbegrijpelijke fenomenen. 

Bekijk het filmpje over het SpinOff-traject!

Laat je klaspraktijk uitdagen door nieuwe wetenschappelijke inzichten en inspirerende voorbeelden. P-reviews brengt resultaten van wetenschappelijk onderzoek over actuele vakdidactische thema's op een vlot leesbare manier voor de leraar en de lerarenopleider.

Stimulans voor een innoverende en onderzoeksgeïnformeerde klaspraktijk

P-reviews wil bijdragen tot een grotere toegankelijkheid van het wetenschappelijk onderzoek en stimuleren dat deze inzichten ook daadwerkelijk kunnen doorstromen naar de klaspraktijk. Onderzoek is immers een motor voor een een innoverend didactisch handelen in de klas. De P-reviews bieden vele concrete praktijkvoorbeelden die aansluiten bij de eigen onderwijscontext om de transfer tussen onderzoek en onderwijs te verhogen. 

Wat zijn P-reviews?

Vakdidactische praktijkgerichte reviews bieden op een systematische en verantwoorde wijze een samenvattend overzicht van relevante wetenschappelijke bronnen betreffende de klaspraktijk of een praktijkgerichte problematiek of casus. Ze zijn van vakdidactische oorsprong en op een vlot leesbare, relevante en hanteerbare wijze geschreven.

Keuze voor een breed spectrum aan vakdidactische thema's

Aansluitend bij de bestaande diversiteit uit de onderwijspraktijk kiest P-reviews voor een breed spectrum aan vakdomeinen waarbinnen specifieke vakdidactische thema's worden belicht. De publicaties zijn tevens gericht naar verschillende onderwijsniveaus (basis- en/of secundair onderwijs). 

P-reviews

Op dit moment omvat de reeks volgende publicaties:

Helena Taelman
De effectiviteit van woordenschatinterventies in de kleuterklas
Vakdomein: taal
Onderwijsniveau: basisonderwijs

Laura Tamassia & Renaat Frans
Onderwijs in de wetenschappen: beter geïntegreerd of niet?
Vakdomein: natuurwetenschappen
Onderwijsniveau: secundair onderwijs

Paul Janssenswillen
Geschiedenisonderwijs en etnisch-culturele diversiteit: hoe begin je eraan?
Vakdomein: geschiedenis
Onderwijsniveau: secundair onderwijs

Kristof Van Werde
Bestaat er evidentie voor verbeterde leerprestaties en attituden door context-geleide benaderingen in het wetenschapsonderwijs?
Vakdomein: natuurwetenschappen
Onderwijsniveau: secundair onderwijs

Isabel Tallir
Motivatie van leerlingen binnen de lessen lichamelijke opvoeding in het lager en secundair onderwijs: hoe pak je het aan?
Vakdomein: bewegingsopvoeding
Onderwijsniveau: basis- en secundair onderwijs

Kristof Van de Keere & Stephanie Vervaet
Leren is onderzoeken. Aan de slag met wetenschap in de klas
Vakdomein: wereldoriëntatie
Onderwijsniveau: basisonderwijs

Stimuleren van het gebruik van de P-reviews

Om de daadwerkelijke transfer van onderzoek naar onderwijs te garanderen, is het gebruik van de P-reviews binnen een reële onderwijscontext van groot belang. Vanuit deze bekommernis wordt de publicatie van P-reviews ondersteund via een online webplatform: www.p-reviews.be.

Op het webplatform kan je bijkomende ondersteuning vinden:

Online lightversie
Op het online webplatform vind je beknopt de belangrijkste bevindingen van de P-reviews en bijkomende didactische wenken en praktijkvoorbeelden om het gebruik binnen de klaspraktijk te stimuleren.

Vrije beschikbaarheid
Deze publicatie wordt via een creative commons-licentie (cf. colofon) digitaal gratis ter beschikking gesteld voor het brede onderwijsveld via het webplatform, om een brede verspreiding te faciliteren.

Onderzoeksvaardigheden
De P-reviews kunnen tevens ingezet worden om de ontwikkeling van onderzoeksvaardigheden van leraren-in-opleiding en leraren te stimuleren. Op het webplatform vind je hiertoe de rubriek 'onderzoeksvaardigheden' met concrete opdrachten en suggesties voor de verdere ontwikkeling ervan. 

Partners

• Thomas More Kempen - Job De Meyere - projectleider
• Katholieke Hogeschool VIVES - Kristof Van De Keere - Bachelor Lager Onderwijs
• KHLim - Renaat Frans en Laura Tamassia – Bachelor Secundair Onderwijs – Vakdidactisch Centrum
• KAHO Sint-Lieven – Helena Taelman – Bachelor Kleuter Onderwijs
• CVO Limlo – Kristof Van Werde - Specifieke Lerarenopleiding Secundair Onderwijs
• KU Leuven – Bieke De Fraine – Onderwijseffectiviteit en Evaluatie - Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen

Connecting schools with high-tech research and entrepreneurship.

Ontdek het hele traject van fundamentele wetenschappelijke inzichten naar technologie en innovatie! Bezoek nanolabs en ontmoet inspirerende onderzoekers en high-tech ondernemers!

Het project Quantum SpinOff brengt leerlingen van België, Griekenland, Zwitserland en Estland, en hun leerkrachten, in direct contact met de wereld van nano-onderzoek en high-tech ondernemen. Leerlingen werken samen met onderzoekers en ondernemers in een project waar ze een innovatief product of dienst bedenken gebaseerd op hedendaagse wetenschap en technologie.

Ze bezoeken onderzoekslabo’s en spinoff bedrijven, en presenteren hun traject in een slotevenement waar ze strijden voor de Quantum SpinOff Prize.

Bekijk het filmpje over het Quantum SpinOff-traject.

Quantum SpinOff is ook opgenomen in de repository van de Quantum Flegship, een initiatief van de Europese Unie om onderzoeksinstellingen, academische instellingen, industrie, ondernemingen en beleidsmakers samen te brengen om krachten te bundelen in verband met de ontwikkeling van quantumtechnologieën.

Beide foto’s: bezoek aan de clean room van IMEC tijdens de kickoff van het project in december 2013.