Het vak3dactisch model is de inhoudelijke basis van het Vakdidactisch Centrum van de UC Leuven-Limburg. Het denkt vakdidactiek als de plaats waar vakkennis, didactiek en praktijk samenkomen.
Het model is geïnspireerd door het model van de Amerikaanse onderwijskundige Lee Shulman, die in 1986 de term Pedagogical Content Knowledge introduceerde (Schulman, 1986). Een goede leerkracht beschikt over kennis van het vak zelf (vakexpertise of Content Knowledge), over kennis van de didactiek (pedagogisch-didactische inzichten of Pedagogical Knowledge), maar bovenal over de Pedagogical Content Knowledge: de kennis waarin de vakinhoudelijke en de pedagogisch-didactische elementen elkaar ontmoeten en die de leraar in staat moet stellen om de vakinhoud zinvol en relevant te openen voor leerlingen.
Schulman, L.S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching. EducationalResearcher, 15 (2), 4-14.
Het model laat zien hoe drie bewegingen het eigene van de vakdidactiek duidelijk maken:
De vakdidactiek als de plaats waar een welbepaalde inhoud zinvol voor leerlingen ontsloten wordt.
De vakdidactiek als de plaats waar centrale pedagogische concepten naar de dynamiek van een welbepaald vak vertaald worden.
De vakdidactiek als de plaats waar de leraar (in opleiding) door 'de praktijk van het lesgeven' uitgedaagd wordt en waar deze praktijk zelf tot het voorwerp van een leerproces gemaakt wordt.
Een kwaliteitsvolle vakdidactiek houdt rekening met de specifiteit van elk deeldomein. Daarom ontwikkelden we per deeldomein twee kwaliteitsindicatoren: aspecten die zich opdringen vanuit de specifieke rol die elk deeldomein heeft in het vakdidactisch proces en die een vakdidactiek verder kunnen uitdagen en verfijnen.
Een kwaliteitsvolle vakdidactiek kan
1. het bestaansrecht van het vak omschrijven
2. het vak afstemmen op het leren van lerenden
Een kwaliteitsvolle vakdidactiek heeft
3. een kennisbasis algemene didactiek
Een kwaliteitsvolle vakdidactiek kan
4. didactische thema's relevant vertalen naar de didactiek van het eigen vak
Een kwaliteitsvolle vakdidactiek kan
5. de praktijk uitdagen
6. door de praktijk uitgedaagd worden
Een kwaliteitsvolle vakdidactiek kan
7. een relevante vakdidactiek opbouwen
8. de vakdidactiek bouwen op onderzoek
Meer informatie over het vak3dactisch model en haar acht kwaliteitsindicatoren kan je vinden in de Inspiratiegids voor een kwaliteitsvolle vakdidactiek. Die kan je in PDF downloaden of bestellen via freja.vandeborg@ucll.be.